DORA training: een gids voor compliance en bewustwording in Nederland
Stel je voor: een medewerker van een Nederlandse bank klikt per ongeluk op een verdachte link in een e-mail. De gevolgen? Een datalek, een boete van de toezichthouder, en een flinke deuk in het klantvertrouwen. Dit is precies het soort scenario dat de Digital Operational Resilience Act (DORA) wil voorkomen. Sinds 17 januari 2025 is DORA een realiteit voor financiële instellingen in Nederland, van banken en verzekeraars tot pensioenfondsen en ICT-dienstverleners. Maar wat houdt deze EU-regelgeving nu echt in? En hoe zorg je ervoor dat jouw organisatie niet alleen compliant is, maar ook écht weerbaar tegen digitale risico’s?
DORA is meer dan een checklist; het is een kans om je organisatie future-proof te maken. Het draait om het versterken van digitale weerbaarheid, en dat begint bij bewustwording en training op alle niveaus. Van de receptionist die een verdachte e-mail moet herkennen tot de bestuurder die verantwoordelijkheid draagt voor ICT-risicomanagement. In deze gids nemen we je mee door de essentie van DORA, de trainingseisen, en hoe je deze wetgeving slim kunt integreren in jouw organisatie. Spoiler: het is minder ingewikkeld dan je denkt, mits je de juiste stappen zet.
Wat is DORA en waarom is het cruciaal voor Nederland?
DORA, ofwel de Digital Operational Resilience Act, is een EU-wet die in 2022 is aangenomen om de financiële sector weerbaarder te maken tegen digitale verstoringen. Denk aan cyberaanvallen, systeemuitval of datalekken – risico’s die in de huidige tijd alleen maar toenemen. Voor Nederland, met zijn bloeiende financiële sector, is DORA extra relevant. Toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zullen streng controleren op naleving.
Wat DORA zo uniek maakt, is de focus op vier pijlers:
- ICT-risicomanagement: Het systematisch identificeren en beheren van digitale risico’s.
- Incidentrapportage: Snel en adequaat melden van incidenten aan toezichthouders.
- Digitale weerbaarheidstesting: Regelmatig testen van systemen om kwetsbaarheden bloot te leggen.
- Leveranciersmanagement: Zorgen dat externe ICT-dienstverleners ook aan de eisen voldoen.
Deze pijlers vormen de ruggengraat van DORA-compliance. Maar laten we eerlijk zijn: technische oplossingen alleen zijn niet genoeg. Het menselijke aspect – de bewustwording en training van medewerkers – is minstens zo belangrijk. Want wat als een medewerker niet weet hoe hij een phishing-mail herkent? Of als het management niet snapt wat hun rol is in crisismanagement? Precies daar komt DORA-training om de hoek kijken.
Wie moet aan DORA voldoen in Nederland?
DORA is breed van opzet en raakt een groot deel van de financiële sector in Nederland. Concreet vallen de volgende organisaties onder de wetgeving:
- Banken en kredietverstrekkers
- Verzekeringsmaatschappijen
- Pensioenfondsen
- Belangrijke ICT-dienstverleners die aan de financiële sector leveren
Dit betekent dat als jouw organisatie in een van deze categorieën valt, je niet alleen je systemen, maar ook je mensen moet klaarmaken voor de nieuwe eisen. En dat is geen kleinigheid. Stel je voor dat een van je leveranciers een beveiligingslek heeft – onder DORA ben jij als financiële instelling mede verantwoordelijk voor het managen van dat risico. Training speelt hierin een sleutelrol: niet alleen voor je eigen team, maar ook voor de partners waarmee je samenwerkt.
Training: de sleutel tot DORA-compliance
Artikel 5(g) van Regulation (EU) 2022/2554 verplicht financiële instellingen om een ICT-beveiligingsbewustwordingsprogramma te implementeren. Dit is geen vrijblijvend advies; het is een harde eis. Maar wat houdt dit precies in? En hoe zorg je dat je training niet alleen compliant is, maar ook effectief?
Een goede DORA-training is afgestemd op de verschillende rollen binnen je organisatie. Een medewerker op de klantenservice heeft immers andere behoeften dan een ICT-specialist of een bestuurder. Voor medewerkers gaat het om basiskennis: hoe herken je een cyberdreiging? Wat doe je bij een verdacht incident? Voor het management is het cruciaal om te snappen hoe ze verantwoordelijkheid dragen voor ICT-risico’s en hoe ze moeten rapporteren aan toezichthouders. En voor ICT-specialisten? Zij moeten diepgaande kennis hebben van detectie, respons en continuïteitsmanagement.
Het mooie is: deze trainingen hoeven geen saaie PowerPoint-sessies te zijn. Door interactieve elementen zoals scenario’s en praktijkcases toe te voegen, wordt de stof niet alleen leuker, maar beklijft het ook beter. Stel je voor dat je team een gesimuleerde cyberaanval moet afslaan – dat is niet alleen leerzaam, maar ook een stuk realistischer dan een droge presentatie.
Wat maakt een DORA-training écht effectief?
Een effectieve DORA-training gaat verder dan het afvinken van een verplichting. Het moet aansluiten bij de dagelijkse realiteit van je organisatie. Denk aan een compliance officer die worstelt met rapportageverplichtingen of een HR-manager die niet weet hoe hij medewerkers moet onboarden in digitale weerbaarheid. Een goede training biedt concrete handvatten voor deze situaties.
Daarnaast is het belangrijk dat de training actueel blijft. De digitale wereld verandert razendsnel, en wat vandaag een risico is, kan morgen alweer anders zijn. Regelmatige updates en herhalingssessies zorgen ervoor dat je team niet alleen compliant is, maar ook alert blijft. En laten we niet vergeten: de voortgang moet meetbaar zijn. Toezichthouders willen bewijs zien dat je medewerkers de benodigde kennis hebben. Gelukkig zijn er tools en dashboards die dit inzichtelijk maken.
De impact van DORA op jouw organisatie
DORA vraagt om een cultuurverandering. Het is niet langer genoeg om te vertrouwen op je ICT-afdeling; digitale weerbaarheid is een verantwoordelijkheid van het hele team. Bestuurders moeten nu actief betrokken zijn bij ICT-risicomanagement, wat betekent dat ze niet alleen budget vrijmaken, maar ook snappen wat er speelt. Stel je voor dat een directeur niet weet wat een DDoS-aanval is – dat is geen optie meer onder DORA.
Tegelijkertijd moeten medewerkers op alle niveaus leren om digitale risico’s te herkennen en te mitigeren. Een receptionist die een verdachte USB-stick inplugt, kan net zo’n groot risico vormen als een slecht beveiligde server. Door training en bewustwording te integreren in de dagelijkse werkzaamheden, wordt security geen bijzaak, maar een prioriteit.
En dan is er nog de overlap met de NIS 2-richtlijn, die ook digitale weerbaarheid regelt. Voor financiële instellingen in Nederland heeft DORA voorrang, maar het is slim om je compliance-strategie zo in te richten dat je aan beide voldoet. Dat bespaart tijd en resources.
Hoe implementeer je DORA in jouw organisatie?
Gelukkig is er een helder stappenplan om DORA-compliance te bereiken:
- Analyseer je huidige situatie: Voer een gap-analyse uit om te zien waar je staat ten opzichte van de DORA-eisen.
- Ontwikkel een plan: Stel een gedetailleerd implementatieplan op met acties, verantwoordelijkheden en deadlines.
- Investeer in training: Zorg voor bewustwording op alle niveaus, van basis tot specialistisch.
- Tref technische maatregelen: Implementeer tools voor monitoring, incidentbeheer en testing.
- Evalueer en stuur bij: Houd de voortgang in de gaten en pas aan waar nodig.
Dit is geen eenmalige exercitie; DORA vraagt om continue alertheid. Maar met de juiste begeleiding en tools is het behapbaar. En het mooie is: organisaties die dit goed doen, zijn niet alleen compliant, maar ook beter bestand tegen de digitale dreigingen van morgen.
Conclusie: DORA is een kans, geen last
DORA mag dan een verplichting zijn, het is vooral een kans om je organisatie sterker te maken. Met de juiste training en een gestructureerde aanpak voldoe je niet alleen aan de eisen, maar bouw je ook aan een team dat klaar is voor de digitale toekomst. En laten we eerlijk zijn: in een wereld waarin cyberaanvallen en storingen toenemen, is dat geen overbodige luxe.
Wil je meer weten over hoe jouw organisatie DORA-compliant kan worden? Of ben je benieuwd hoe een trainingstraject eruitziet dat écht aansluit bij de financiële sector in Nederland? StackAware staat klaar om je te helpen. Van basisbewustwording tot specialistische programma’s – wij bieden praktische oplossingen die werken. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek of ontdek meer op onze Security awareness trainingspagina. Samen maken we jouw organisatie future-proof !